هزاره نخست پیش از میلاد، به صورت رسمی به عنوان آغاز تمدن ایرانی دانسته میشود. در این هزاره آریاییها تا 700 میلادی از دو بخش شمال شرقی و شمال غربی در سه بخش پارت، پارس و ماد وارد ایرانزمین شدند. مادها نخستین پادشاهی آریایی را در 700 پ.م به رهبری دیاکو برپا کردند. در ادامه هخامنشیان پادشاهی را ادامه دادند. اسکندر دودمان هخامنشی را به زیر افکند و اشک یکم، بار دیگر پادشاهی را به ایرانیان برگرداند. ساسانیان با زوال اشکانیان بر اریکه قدرت نشستند.
مهمترین رویدادهای این هزاره، برپایی شاهنشاهی ایران، حمله اسکندر مقدونی و برپایی مجدد شاهنشاهی ایرانی است.