هزاره نخست پیش از میلاد

هزاره نخست پیش از میلاد، به صورت رسمی به عنوان آغاز تمدن ایرانی دانسته می‌شود. در این هزاره آریایی‌ها تا 700 میلادی از دو بخش شمال شرقی و شمال غربی در سه بخش پارت، پارس و ماد وارد ایران‌زمین شدند. مادها نخستین پادشاهی آریایی را در 700 پ.م به رهبری دیاکو برپا کردند. در ادامه هخامنشیان پادشاهی را ادامه دادند. اسکندر دودمان هخامنشی را به زیر افکند و اشک یکم، بار دیگر پادشاهی را به ایرانیان برگرداند. ساسانیان با زوال اشکانیان بر اریکه قدرت نشستند.

مهم‌ترین رویدادهای این هزاره، برپایی شاهنشاهی ایران، حمله اسکندر مقدونی و برپایی مجدد شاهنشاهی ایرانی است.

هزاره نخست پ.م:

     الف) ورود آریایی‌ها به ایران زمین، سایر تمدن‌ها

       ب) 600-700 پ.م:

                 1- مادها: دیوکس(دیاکو 700-678 پ.م)، فراارت (فراورتیش 678-625پ.م)، کیاکسار (هوخشتر 625-585پ.م)،

                 2- هخامنشیان: هخامنش (700-675 پ.م)، چیش پیش (675-640 پ.م)، آریارمن (640 -615 پ.م)، کوروش اول (640-600 پ.م)،

 

        ج) 500-600 پ.م:

                  1- مادها:کیاکسار (هوخشتر 625-585پ.م)، آستیاک (ایشتووگو 585-550 پ.م)

                 2- هخامنشیان (پارس): کمبوجیه اول (600-559 پ.م)، کوروش بزرگ، (کوروش دوم یا سیروس (599-529 پ.م))، کمبوجیه (کامبیز (529 - 522 پ.م))، -بردیای دروغین(522 پ.م)-، داریوش بزرگ(521-486 پ.م)،

 

         چ) 400-500 پ.م: هخامنشیان (پارس):داریوش بزرگ(521-486 پ.م)، خشیارشا (486-465 پ.م)، اردشیر درازدست (465-424 پ.م)، خشیارشای دوم، سغندیانس، اخس (داریوش دوم 424-404 پ.م)، اردشیر دوم (404-358 پ.م)

 

          ح) 400-300 پ.م:

                1- هخامنشیان (پارس): اردشیر دوم (404-358 پ.م)، اوستان، اخس (اردشیر سوم 358-338 پ.م)، ارشام، ارشک (338-336 پ.م)، کدمان (داریوش سوم 336-330 پ.م)

                  2- مکدونیه: فیلیپ (370-336 پ.م)، اسکندر (336-323 پ.م)، پردیک کاس (323 - 312 پ.م   ساتراپ و جانشین اسکندر در آسیا)

                  3- سلوکیان: سلوکوس یکم (312-280 پ.م)

 

          خ) 200-300 پ.م:

                  1- سلوکیان: سلوکوس یکم (312-280 پ.م)، آنتیوکوس یکم (280-261 پ.م)، آنتیوکوس دوم (261-242 پ.م)،

                  2- اشکانیان: ارشک(اشک اول 250-248 پ.م)، تیرداد اول (اشک دوم 248-214 پ.م)، اردوان اول (اشک سوم 214-196 پ.م)

 

         د) 100-200 پ.م: اشکانیان: اردوان اول (اشک سوم 214-196 پ.م)، فریاپیت (196 - 176)، فرهاد اول (176- 174)، مهرداد اول (174-136)، فرهاد دوم (136-125)، اردوان دوم (125-124)، مهرداد دوم (124-87)

 

           ذ) 100 سال پیش از میلاد: اشکانیان: مهرداد دوم (124-87)، دوران بی‌شاهی(87-76)، سنتروک (76-69)، فرهاد سوم (69-60)، مهرداد سوم (60-56)، ارد اول (56-37)، فرهاد چهارم (37-2)، فرهاد پنجم(2 پ.م -2م)،